به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، مژگان ثابت تیموری با اشاره به تهدید فرونشست برای زیربناهای حمل‌و‌نقل ریلی به ویژه در مسیر راه‌آهن تهران-مشهد اظهار کرد: در فاصله مشهد- تهران چهار دشت بحرانی وجود دارد که یک مورد آن دشت نیشابور و سپس سبزوار است. هرچند فرونشست زمین به‌طور میانگین حدود ۵۷ تا ۶۰ سانتیمتر اعلام‌شده، اما در برخی مناطق نشست زمین تا حدود سه متر نیز مشاهده و ثبت‌شده است.
وی خاطرنشان کرد: به دلیل تخلیه سفره‌های آب زیرزمینی، فضای خالی بستر زمین در حال فرونشست است و درواقع کشور ما نسبت به استانداردهای جهانی، چهار هزار برابر سرعت فرونشست بیشتری دارد. این مشکل در استان‌های شرق کشور ازجمله خراسان رضوی نیز بسیار چشمگیرتر است.
عضو هیئت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد عنوان کرد: دهانه گسل یا شکاف دشت نیشابور که در دهه ۷۰، حداکثر سه سانتیمتر عرض و در دهه ۸۰، یک تا سه متر عمق فرونشست پیدا کرد، در حال حاضر عرض دهانه آن به ۲۰ متر، با عمقی نامشخص افزایش یافته که متأسفانه این گسل خطوط راه‌آهن و جاده مشهد- تهران را نیز قطع می‌کند؛ بنابراین احتمال و خطر فرونشست زمین در مسیر ریل قطار جدی است و در صورت وقوع چنین رویدادی با بحران انسانی مواجه خواهیم شد.
وی بابیان اینکه فرونشست دشت‌های استان قطعی است، گفت: هرچقدر سرعت قطار بیشتر باشد، شدت ضربه و ارتعاش حاصل از آن بر روی ریل راه‌آهن بیشتر خواهد بود که این عامل سبب ایجاد طول موج‌هایی با تواتر خاص می‌شود. هرچه ضرب‌آهنگ به دلیل افزایش سرعت بیشتر باشد طول‌موج حاصل کوتاه‌تر و نفوذ آن بیشتر می‌شود و این عامل باعث افزایش شدت لرزش‌های سطح زمین و تشدید فرونشست زیر ریل خواهد شد.
ثابت تیموری بیان کرد: مسئولانی که خطوط ریلی را مدیریت می‌کنند باید با اطلاعات دریافتی از سازمان‌های لرزه‌نگاری و زمین‌شناسی و بازدید از خطوط آهن، مقدار فرونشست زمین را با استفاده از دستگاه‌های مختلف ازجمله دستگاه میکروگراویمتر، ضخامت لایه‌های مختلف، عمق فرونشست، فضای خالی و موارد مشابه را شناسایی کنند.
وی گفت: تدابیری را که شرکت قطارهای ملی اعلام کردند، بر اساس همین واقعیت است. در استان‌های بحرانی مانند استان خراسان و مناطقی که احتمال فرونشت زمین پیش‌بینی می‌شود بایستی با کاهش سرعت، شدت لرزه‌های ایجادشده روی ریل و پوسته زمین را کاهش داد. با توجه به اعلام شرایط خطوط ریلی، نصب تابلوهای هشدار کاهش سرعت در مناطق بحرانی امری ضروری است.
عضو هیئت‌علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد با تأکید بر لزوم شناسایی مکان‌هایی که امکان فرونشست وجود دارد، گفت: کارشناسان مربوطه باید اعلام کنند دقیقاً در چه مناطقی امکان فرونشست وجود دارد و با شناسایی مقدار خطر، به تعیین دقیق مسیر ریل از منطقه یا تغییر موقعیت آن اقدام کنند و یا با مقاوم‌سازی و بهبود زیرساخت‌های ریلی، با ضریب اطمینان بالا و کاملاً کارشناسانه که البته نیاز به کارشناسی دقیق و با انجام محاسبات فنی و بدون نقص دارد، به احداث زیرساخت‌ها با رعایت کامل اصول فنی و مصالح استاندارد اقدام کنند. همان‌گونه که تایوان به دلیل احتمال فرونشست زمین بر اثر کاهش افت سطح آب‌های زیرزمینی در مسیر خطوط ریلی سریع‌السیر خود، هر ۱۰ سال یک‌بار برنامه کارشناسی دقیق مخاطرات و مقاوم‌سازی خطوط ریلی این کشور را در دستور کار خود قرارداده است.
نظر شما